뽕나무과

산뽕나무(뽕나무속 주요 종들 비교하기와 검색표)

대효0617 2010. 2. 15. 16:06

 

학명: Morus australis Poiret

* <국생정>에서는 학명을 Morus bombycis Koidz. var. bombycis 로 하고 있지만 일본, 중국, 그리고 <한국의나무>에서는

Morus australis Poiret 로 하고 있다.

분류: 뽕나무과(Moraceae)

학명풀이:

Morus: ‘뽕나무’

 

 

 

 

 산뽕나무는 잎 가장자리의  톱니가 불규칙하다

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

추가 사진

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

아래 사진은 2012.05.06 치악산에서

 

수꽃

 

 

 

 

 

 

아래 : 2021.04.24 마차산

 

 

 

동속식물

뽕나무 Morus alba L.

처진뽕나무 Morus alba f. pendula Dippel

산뽕나무 Morus australis Poir.

돌뽕나무 Morus cathayana Hemsl.

몽고뽕나무 Morus mongolica (Bureau) C.K.Schneid.

가새뽕나무 Morus bombycis f. dissecta Nakai ex Mori

꼬리뽕나무 Morus bombycis var. caudatifolia Koidz.

섬뽕나무 Morus bombycis var. maritima Koidz.

붉은대산뽕 Morus bombycis var. rubricaulis Uyeki

 

 

 

FOC 설명

 

Morus australis Poiret in Desrousseaux et al., Encycl. 4: 380. 1797.

鸡桑 ji sang

(학명 이명)

Morus acidosa Griffith; M. alba Linnaeus var. indica Bureau; M. alba var. nigriformis Bureau; M. alba var. stylosa Bureau; M. australis var. hastifolia (F. T. Wang & T. Tang ex Z. Y. Cao) Z. Y. Cao; M. australis var. incisa C. Y. Wu; M. australis var. inusitata (H. Léveillé) C. Y. Wu; M. australis var. linearipartita Z. Y. Cao; M. australis var. oblongifolia Z. Y. Cao; M. bombycis Koidzumi; M. bombycis var. angustifolia Koidzumi; M. bombycis var. bifida Koidzumi; M. bombycis var. longistyla Koidzumi; M. bombycis var. tiliifolia Koidzumi; M. cavaleriei H. Léveillé; M. formosensis Hotta; M. hastifolia F. T. Wang & T. Tang ex Z. Y. Cao; M. inusitata H. Léveillé; M. longistyla Diels; M. nigriformis (Bureau) Koidzumi; M. stylosa Seringe var. ovalifolia Seringe.

(설명)

Small trees or shrubs. Bark grayish brown. Winter buds conic to ovoid, large. Stipules linear-lanceolate. Petiole 1-1.5 cm, pubescent; leaf blade lanceolate to broadly ovate, simple or (2 or)3-5-lobed, lobes rounded to linear, 5-14 × 1-12 cm, abaxially sparsely covered with thick hairs, adaxially scabrous and densely covered with short hairs, base cuneate to cordate, margin serrate or entire and without subulate apiculum or seta, apex acute to caudate. Male catkins 1-1.5 cm, pubescent. Female inflorescences globose, ca. 1 cm, densely white pubescent; peduncle short. Male flowers: calyx lobes green, ovate; anther yellow. Female flowers: calyx lobes dark green, oblong; style long; stigma 2-branched, abaxially pubescent. Syncarp red to dark purple when mature, shortly cylindric, ca. 1 cm in diam. Fl. Mar-Apr, fr. Apr-May.

Limestone areas, forest margins, mountain slopes, fallow land, scrub in valleys; 500-2000 m. Anhui, Fujian, Gansu, Guangdong, Guangxi, Hainan, Hebei, Henan, Hubei, Hunan, Jiangsu, Jiangxi, Liaoning, Shaanxi, Shandong, Shanxi, Sichuan, Taiwan, SE Xizang, Yunnan, Zhejiang [Bhutan, India, Japan, Korea, Myanmar, Nepal, Sikkim].

This species is closely related to Morus indica Linnaeus, and some authors have considered them conspecific. Varieties have been recognized on the basis of differences in leaf form, particularly the degree of division. Deeply divided leaves are characteristic of juvenile growth in a number of genera in the Moraceae and other families, and it does not seem advisable to give such material formal names, at least without more detailed population studies.

The bark fibers are used for making paper and the fruit are edible.

 

 

 

 

 

 

산뽕나무와 뽕나무를 구별하는 가장 중요한 키는 열매 익은 후에 암술머리의 돌출 여부이다. 산뽕나무는  암술머리가 열매  겉에 솟아 있다.

 

******* 뽕나무속 주요종들 비교하기

  뽕나무 돌뽕나무 산뽕나무 섬뽕나무 꼬리뽕나무 몽고뽕나무
Morus alba cathayana australis bombycis
var. maritima
bombycis
var. caudatifolia
mongolica
엽신 흔히 3-5개로
불규칙하게 
갈라짐. 
예두
때때로 3개로
갈라짐
잎 뒷면에
흰 털 밀생,
표면에는 
짧은 털 산생,
점첨두 두껍고 윤채가
있으며 끝이
꼬리처럼 길다
끝이 
꼬리처럼 길다
끝이 
꼬리처럼 길다
양면에 털이
거의 없다
거치 예거치-둔거치 얕고 둔함 불규칙하고 
날카로움
불규칙   불규칙 깊고 매우
날카롭다
(침상거치)
기타
특징
열매가 익은 후 암술대가 거의
보이지 않음
수피가 세로로 갈라진다
소지에 억센 털
 
열매가  익은
후에도 열매  겉에
암술대가 남아
있다
    소지는 갈색이며 긴 타원형의 피목이 있음
분포 전국 식재 전남, 황해,
경기, 강원,
함남북
전국각처 산지   전국의 산이나 마을 부근 및 논. 밭둑 황해도 앞바다에 있는 섬에서부터 북부지방까지

 

 

참고로 섬뽕나무, 돌뽕나무, 몽고뽕나무 잎 모습을 올린다.

1. 섬뽕나무 잎 모습(자료 출처: <국생정> 표본 자료)

 

 

 

2. 돌뽕나무, 몽고뽕나무 세밀화 (자료 출처: Flora of China의 자료 선화를 포토샵 처리함)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

산뽕나무 세밀화

 

 

 

 

 

 

 

산뽕나무에 대한 <국생정> 설명   

 잎

  잎은 호생하며 난형 또는 넓은 난형이며 밑은 절저 또는 심장저이고 끝은 뾰족하며 가장자리에 불규칙한 날카로운 톱니가 있고 뒷면은 주맥 위에 털이 약간 있으며 길이 2-22cm, 나비 1.5-14cm 로서 끝이 꼬리처럼 길다. 탁엽은 일찍 떨어지고 엽병은 길이 5~25mm로서 잔털이 있다.

 

 열매

  열매는 6월에 갈색에서 흑자색으로 익으며 육질로 되는 화피가 합쳐져서 1개의 열매처럼 된다. 열매는 구형 또는 타원형이며 상심자, 상실(桑實)이라 한다.

 

 꽃

  꽃은 이가화나 드물게 일가화도 있다. 4-5월에 꽃이 피며 웅화서는 새가지 밑에서 밑으로 처지고 수꽃은 화피 열편과 수술이 각 4개이다. 자화서는 타원형이며 길이 5-15mm로서 화경에 잔털이 있고 암꽃은 녹색이며 화피는 길이 2mm내외이고 암술대는 2개로 갈라진다.

 

 줄기

  높이 7-8m, 지름 1m이고 수피는 회갈색이며 세로로 불규칙하게 갈라지고 얕게 벗겨진다. 소지는 잔털이 있거나 없고 점차 흑갈색으로 된다.

 

 뿌리

  근피(根皮)를 상백피(桑白皮)라 한다.

 

 원산지

  한국

 

 분포

  ▶일본과 중국, 대만, 버마, 히말라야 등지에도 분포한다.

▶전국 각처에 분포한다.(지리산 천왕봉 주위까지 자란다.)

 

 형태

  낙엽 활엽 소교목.

 크기

  높이 7-8m, 지름 1m.

 

 

참조 사이트

http://matsue-hana.com/hana/yamaguwa.html

http://sigesplants.chicappa.jp/Morus_australis.html

http://sigesplants.chicappa.jp/Morus_australis-1.html

http://sigesplants.chicappa.jp/Morus_australis-2.html

http://sigesplants.chicappa.jp/Morus_australis-3.html

http://sigesplants.chicappa.jp/Morus_australis-4.html

 

 

동속식물

 

Morus bombycis Koidz. 산뽕나무 학명 정명 Morus australis Poiret

Morus bombycis var. caudatifolia Koidz. 꼬리뽕나무

Morus bombycis var. maritima Koidz. 섬뽕나무

Morus bombycis f. dissecta Nakai ex Mori 가새뽕나무

Morus bombycis var. rubricaulis Uyeki 붉은대산뽕

Morus cathayana Hemsl. 돌뽕나무

Morus mongolica (Bureau) C.K.Schneid. 몽고뽕나무

Morus alba L. 뽕나무

Morus alba f. pendula Dippel 처진뽕나무

Morus nigra L. 검뽕나무

    

 

뽕나무속 검색표 (FOC 검색표 번역) 

 

1.암술대가 길고 뚜렷하다

   2. 엽연의 거치는 침상이고 주두에 유두상(nipple-like) 돌기가 있다

        ...................................    M. mongolica  몽고뽕나무 

   2. 엽연의 거치는 침상이 아니고 주두에 유두상 돌기가 없다

        ...................................    M. ausralis 산뽕나무 

      * (추가) 산뽕나무는 잎 뒷면에 특히 맥상에  털이 산생한다 

1. 암술대는 매우 짧거나 없다

    3. 잎의 중맥에 약간의 연모가 있거나 중맥과 1차 측맥의 맥액에

        약간의 연모가 다발을 이룬다; 주두에 乳樣돌기(mastoid-like)가 있다  

       ...................................     M. alba  뽕나무 

    3. 잎 뒷면에 짧은 연모가 있다; 주두에 유양돌기가 없다

        4. 桑果(Syncarp) 지름 1.5-2.5cm ; 주두에 긴 연모가 있다

             ............................     M. nigra 검뽕나무

        4. 桑果는 지름 1cm 미만 ; 주두에 짧은 연모가 있다

             ............................     M. cathayana 돌뽕나무

 

 

 

산뽕나무와 뽕나무의 잎 뒷면 털 퍼온 사진 비교

 

 

 

산뽕나무 ヤマグワ山桑

잎 뒷면과 맥에 유모

 

 

 

 

사진 출처: https://matsue-hana.com/hana/yamaguwa.html

 

 

 

뽕나무 マグワ真桑

잎 뒷면 맥액에만 유모

 

 

 

 

사진 출처: https://matsue-hana.com/hana/maguwa.html

 

 

 

 

 

'뽕나무과' 카테고리의 다른 글

무화과나무(1)  (0) 2013.06.11
뽕모시풀  (0) 2012.10.14
닥나무 (닥나무 종류들 비교)  (0) 2011.06.26
모람과 왕모람(애기모람)  (0) 2011.01.22
꾸지뽕나무(1)  (0) 2010.01.12